Układ hamulcowy – jego awaria to jedna z najbardziej przerażających usterek w aucie. Na szczęście, mało prawdopodobna, przy jego prawidłowym serwisowaniu. Kreatywni inżynierowie projektują układy hamulcowe w taki sposób, aby nawet przy uszkodzeniu pewnych podzespołów, układ hamulcowy wciąż umożliwiał zatrzymanie rozpędzonego pojazdu. Każdy kierowca powinien wiedzieć jak jest zbudowany układ hamulcowy, które elementy są eksploatacyjne oraz jak o niego dbać, aby zapewniał długą, bezawaryjną i przede wszystkim bezpieczną jazdę. Zdarza się, że droga hamowania krótsza o metr, pozwala nam zaoszczędzić kilka tysięcy złotych i mnóstwo niepotrzebnych nerwów.

Układ hamulcowy – działanie

Układ hamulcowy spełnia dwie funkcje: umożliwia wytracenie prędkości poruszającego się pojazdu oraz zabezpiecza auto przed stoczeniem się z nierówności w trakcie postoju. I wcale nie trzeba parkować w San Francisco, aby zjeżdżające auto w nieobecności kierowcy stanowiło śmiertelne zagrożenie.
Jak zostało wspomniane powyżej, układu hamulcowy jest tym zespołem samochodu, który jest projektowany i budowany z myślą o skutecznym działaniu również w przypadku awarii lub uszkodzenia jego podzespołów. W motoryzacji oraz lotnictwie często nazywa się systemy i układy redundantnymi. To łamiące język słowo często zostaje użyte w niewłaściwym kontekście. Natomiast oznacza ono nic innego jak… nadmiarowość. Otóż system redundantny to taki, w którym zostało użytej więcej elementów, układów czy podzespołów niż jest to niezbędne. Może to oznaczać użycie kilku (dwóch, trzech a czasem nawet czterech) niezależnych układów elektronicznych w komputerach i sensorach używanych do sterowania silnikami, układami kierowniczymi etc. W samolotach oznacza to, że czasem istnieją dwa zupełnie niezależne układy np. sterujące wysuwaniem podwozia.
W przypadku układów hamulcowych oznacza to, że każde auto posiada układ podstawowy i dodatkowy.

Budowa układu hamulcowego

W tym momencie, wiemy już na tyle dużo, że możemy bez problemu zrozumieć budowę układu hamulcowego. Istnieją trzy podstawowe rodzaje układów hamulcowych:
– hydrauliczne (nacisk na pedał hamulca jest przekazywany na tłoki w cylindrach kół poprzez nieściśliwy płyn),
– pneumatyczne (hamulec jest uruchamiany poprzez zmiany ciśnienia gazu, sprężarka utrzymuje wysokie ciśnienie w układzie, w momencie spadku ciśnienia następuje hamowanie),
– mechaniczne, np. wykorzystywany w lekkich przyczepach hamulec najazdowy.
Istnieją jeszcze choćby hamulce elektromagnetyczne, lecz te są używane raczej w pojazdach szynowych, więc temat ten zostanie pominięty.

Elementy układu hamulcowego o które należy dbać!

W momencie nacisku na pedał hamulca, ciśnienie płynu w układzie (wspomagane przez działanie pompy) powoduje, że tłok generuje nacisk poprzez klocek hamulcowy na tarczę hamulcową, która obraca się wraz z kołem. Tarcie generuje opór, który doprowadza do zatrzymania pojazdu.
Dlatego, każdy rozważny kierowca musi pamiętać o:
– weryfikacji stanu klocków hamulcowych,
– weryfikacji stanu tarcz hamulcowych,
– regularnej wymianie płynu hamulcowego oraz weryfikacji jego stanu.